Diyalektik Davranışçı Terapi (DDT), standart davranışçı terapi uygulamalarını, intihar riski yüksek ya da intihar girişimi olmuş danışanlara uygularken ortaya çıkan bir psikoterapi ekolüdür. Ekolün kurucusu olan Marsha Linehan, DDT’yi kendi bireysel deneyimlerinden yola çıkarak geliştirmiştir. Klasik bilişsel davranışçı psikoterapi yaklaşımlarına, öğreticisi olduğu Doğu (Zen) meditasyonundan da parçalar koyarak 3. dalga psikoterapiler kapsamına giren DDT’yi geliştirmiştir. Diyalektik Davranışçı Terapi, özellikle intihar eğilimi, sınır kişilik bozukluğu, yeme bozukluğu ve madde kötüye kullanımı olan hastalarda faydalı olmaktadır. Bu terapi ekolü, bireysel olarak uygulanabileceği gibi grup uygulamalarında da faydalı olmaktadır.
Marsha Linehan, stres verici olayların tolare edilebileceğini ve bunun için geliştirilebilecek beceriler olduğunu ortaya koyan yeni bir bakış açısı getirmiştir. Linehan, kazanılması hedeflenen becerileri dört modülde ele almaktadır;
1. Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) Modülü: Kişiye “bugüne” ya da bir başka deyişle “şimdiki zamana” odaklanma becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.
2. Sıkıntıya Dayanma Modülü: Kişiye kriz durumlarında olumsuz duygularıyla sağlıklı şekilde baş etmesi için yaşam becerilerinin öğretilmesi amaçlanmaktadır.
3. İletişimde Etkili Olma Modülü: Kişiye sağlıklı ilişkiler kurması ve sürdürmesi için sınır çizebilme, hayır diyebilme, ilişkide koyduğu hedeflere ulaşabilme ve özsaygıyı koruma becerisinin kazandırılması amaçlanmaktadır.
4. Duygu Düzenleme Modülü: Kişiye duygudurum dalgalanmalarını azaltmak için zor duyguları tanımlama, adlandırma ve yönetme becerilerinin kazandırılması amaçlanmaktadır.
DDT, kişinin yaşadığı psikolojik sıkıntı ve zorlanmaların temelinin, bu dört beceri eksikliğinden kaynaklandığını ve bu becerilerin geliştirilmesiyle kişinin zorlanmalarının ortadan kalkabileceğini öne sürmektedir.
Sonuç olarak, Linehan kişiyi değiştirme amacı gütmeden olduğu gibi kabulü öğretebilecek bir yaklaşımı Zen meditasyonlarında bulmuştur. Bu meditasyonlar, içinde bulunulan anı değiştirme girişimi olmadan radikal kabul edebilme becerisini içermektedir. Her yaşamın, yaşamaya değer olduğunu ama her yaşamın yaşamaya değer bir şekilde deneyimlenmediğini söyleyen bu Diyalektik Davranışçı Terapi ekolünde amaç yaşamaya değer bir hayat yaratmaktır.
KAYNAKÇA
Ergün, B. M., & Uguz, S. (2009). Diyalektik davranisçi terapi, Anadolu Psikiyatri Dergisi.
Linehan, M. M. & Wilks, C. R. (2015). The course and evolution of dialectical
behaviour therapy, American Journal of Psychotherapy, 69(2).
Sargın, M. & Sargın, A. E. (2015). “Yaşamaya değer bir hayat” İçin: diyalektik davranışçı terapinin gelişimi ve temel ilkeleri. Turkiye Klinikleri.
Comments